Ervaringsdeskundigheid als onderdeel van ons aanbod
Herstel betekent niet altijd ‘100% beter worden’ of dat er geen lijden meer is: dat is niet altijd haalbaar. Herstel betekent ook leren omgaan met een psychische aandoening en weer meer regie over je eigen leven krijgen. Herstel gaat over overwinnen en ontdekken. Het weer oppakken van sociale rollen en het herwinnen van eigen identiteit. De inzet van ervaringsdeskundigen helpt hierbij. De ervaringsdeskundigen adviseren onze zorgteams en gaan naast de patiënt staan. Zij laten zien dat herstel mogelijk is. Bij ons is de inzet van ervaringsdeskundigheid onderdeel van ons aanbod. Er werken meerdere ervaringsdeskundigen bij GGNet. Hieronder lees je het verhaal van Ramon, ervaringsdeskundige bij de HIC en Intensieve Vervolgbehandeling in Apeldoorn.
Ervaringsdeskundigheid Interview Ramon van Huizen
Jarenlang hield Ramon van Huizen (43) zich staande als manager van een kledingzaak. De buitenwereld had er geen idee van dat de goedlachse man flink met zichzelf in de knoop zat. Tot hij zich niet langer achter zijn masker kon verschuilen. Ramon ging keihard aan de slag om voortaan zichzelf te kunnen zijn. En zet zijn ervaringen en geleerde lessen sinds 2020 in als ervaringsdeskundige bij GGNet.
“In mijn jeugd heb ik niet altijd de veiligheid gevoeld en de kaders gekregen die ik nodig had. Mijn ouders gingen uit elkaar, mijn broer raakte verslaafd aan drugs. Ik ging vaak niet naar school en voelde me geen onderdeel van de maatschappij. Ik verhuisde van de ene naar de andere antikraakwoning en schermde me af van mijn familie en netwerk.”
‘Herstel is mogelijk, dat perspectief wil ik cliënten bieden’ - Ramon
Ramon van Huizen, Ervaringsdeskundige GGNet
Plaatje
Op zijn 28ste kreeg Ramon de diagnose ADHD, inclusief medicatie en therapie. Vanaf dat moment zou het vast beter met hem gaan, dacht hij. Maar dat viel tegen. Hij kreeg zelfs een acute psychose. “Ik had een bepaald beeld van hoe het leven eruit zou moeten zien. En hoe ouder ik werd, hoe meer mensen om mij heen aan dat plaatje voldeden. Maar ik niet. Ik had gefaald en voelde me daar vreselijk over – maar sprak dat niet uit. In de winkel en in de kroeg was ik een vrolijke vent. Dat ik te veel dronk en slecht voor mezelf zorgde, wist niemand. Ook voor mijn familie schermde ik dat af.”
Geen bijrol
Ramon krabbelt enigszins op. Hij krijgt een relatie, gaat samenwonen en wordt vader. Vluchten kan niet meer, realiseert hij zich wanneer hij een terugval krijgt. Het masker moet echt af. “Ik ben in therapie gegaan, met de billen bloot, om te ontdekken wie ik ben en wat ik wil.”
Het is een confronterend, maar leerzaam traject en Ramon voelt zich steeds stabieler.
Op zijn 35ste begint hij aan de opleiding maatschappelijk werk, waarin hij al snel in de gaten heeft dat zijn ervaringen van pas kunnen komen in het contact met cliënten. Als een docent hem vervolgens wijst op de opleiding tot ervaringsdeskundige, gaat hij ook die studie volgen. In twee jaar tijd werkt hij zijn eigen herstelverhaal uit en leert hij hoe hij anderen kan helpen om aan hun herstel te werken. In 2020 gaat hij als ervaringsdeskundige aan de slag bij GGNet De Buurse.
Vertaalslag
De Buurse in Apeldoorn is een afdeling voor crisisopname en intensieve behandeling. Ramon draait er mee in de dagelijkse routine, voert kleine en grotere gesprekken met cliënten en heeft ook veel contact met behandelaren. “Ze betrekken me onder meer bij de bespreking van het plan van aanpak van cliënten en waar nodig maak ik dan een vertaalslag. Ik kan een cliënt bijvoorbeeld uitleggen waarom een arts een bepaald voorstel doet of, andersom, waarom een cliënt daar moeite mee heeft. Met familie en naasten van cliënten ga ik als het even kan ook het gesprek aan; over de crisis die hun dierbare doormaakt en wat dit voor hen betekent. ‘Hoe gaat het met jullie?’, is een simpele, maar belangrijke vraag. De ggz is een tussenstation in het leven van cliënten. Een krachtig netwerk is super belangrijk en verdient ook onze aandacht.”
Perspectief bieden
Om te illustreren hoe hij zijn eigen ervaringen kan inzetten in het contact met cliënten, vertelt Ramon over een man die al wat langer in opname was. Goede baan, gelukkig gezin, alles op de rit. Zou je zeggen. “Maar hij raakte overprikkeld, brandde op, waardoor de spanningen in zijn hoofd, lijf en leven torenhoog opliepen. ‘Herkenbaar’, zei ik hem en ik legde hem uit hoe ik daar nu mee omga. Dat ik om een leuke vader en partner te kunnen zijn, op gezette tijden rust en ruimte moet inbouwen, soms nee moet zeggen als ik liever ja zeg. Aanvankelijk kon de man mijn ervaringen maar moeilijk op zichzelf betrekken. Hij was toch niet gek? Hij kon het leven toch wel aan? Ook dat herkende ik. Ik heb er tien jaar over gedaan om tot herstel te komen – wat overigens een doorgaand proces is – en heb nu een rustig, fijn leven. Het komt niet aanwaaien, maar herstel is mogelijk. Dat perspectief en die hoop probeer ik te bieden.”
Spannend, maar prettig
Toen Ramon bij GGNet begon heeft hij zijn verhaal aan zijn naaste collega’s verteld. Dat was spannend, maar bleek vooral heel prettig. “Sommigen hebben toen ook hun ervaringen met mij gedeeld. Dat schept een vertrouwensband, ik voel me erg thuis in mijn team. Hun erkenning voor mijn ervaringsdeskundigheid waardeer ik enorm. Ik hoop echt dat er in de ggz nog veel meer inzet van ervaringsdeskundigen komt. Sommige dingen kun je niet leren, die moet je meegemaakt hebben.”
‘‘Herkenbaar’, zei ik de cliënt, waarna ik hem uitlegde hoe ik nu met spanningen omga’
